آنچه در این مقاله میخوانید [پنهانسازی]
ماجرا از کجا شروع شد؟
سامان، یک دانشجوی کنجکاو رشته کامپیوتر بود. او همیشه علاقه زیادی به هوش مصنوعی و یادگیری ماشین داشت اما هر بار که میخواست درباره شبکه های عصبی مطالعه کند، مطالب فنی و پیچیده او را سردرگم میکرد. یک شب در کتابخانه دانشگاه، وقتی مشغول خواندن مقالهای درباره الگوریتمهای هوشمند بود، با یک سوال بزرگ مواجه شد: « چرا مغز انسان با این همه پیچیدگی، به این سادگی میتواند یاد بگیرد، اما ماشینها این قدر مشکل دارند؟»
همان شب، سامان تصمیم گرفت بیشتر درباره شبکههای عصبی تحقیق کند و در سفری خیالی به دنیای هوش مصنوعی قدم گذاشت، تو این سری 5 قسمتی از کدیتی میخوایم همراه سامان باشد 😊
شبکه های عصبی چیستند؟
در اولین گام از این سفر، یک صدای آشنا (همان صدای هوش مصنوعی!) به او گفت: « شبکههای عصبی مثل مغز انسان هستند، با تعداد زیادی نورون مصنوعی که با هم ارتباط دارند. وظیفه هر نورون پردازش و ارسال اطلاعات به نورونهای دیگر است.»
سامان کمی جا خورد. او پرسید: « یعنی این شبکهها مثل مغز انسان کار میکنند؟» صدای هوش مصنوعی گفت: « تقریباً بله! شبکههای عصبی در واقع مدلهای ریاضی از مغز انسان هستند. آنها از لایههای مختلف تشکیل شدهاند؛ لایههای ورودی، میانی و خروجی. هر نورون در این لایهها اطلاعات را پردازش میکند و در نهایت تصمیمگیری انجام میدهد.»
چطور یاد میگیرند؟
سامان کنجکاوتر شد: « چطور این شبکهها میتوانند یاد بگیرند؟» صدای هوش مصنوعی با کمی توضیح ساده ادامه داد: « در فرآیندی که به آن یادگیری ماشین میگوییم، این شبکهها با استفاده از دادههای ورودی و مقایسه نتایج خود با واقعیت، کمکم یاد میگیرند. به این روش یادگیری تحت نظارت گفته میشود.»
مثالی ساده برای درک شبکههای عصبی سامان ناگهان به یاد یک تجربه کودکی افتاد. زمانی که او یاد میگرفت با دوچرخهاش از روی موانع بپرد. هر بار که شکست میخورد، بهتر میفهمید که باید تعادل بیشتری حفظ کند. شبکههای عصبی هم همینطور یاد میگیرند. اطلاعاتی که به آنها داده میشود، به عنوان موانع دوچرخه در نظر بگیر. آنها بارها و بارها خطا میکنند تا در نهایت بتوانند بهترین مسیر را پیدا کنند.
پایان قسمت اول سامان در اولین قدم از ماجراجوییاش متوجه شد که شبکههای عصبی به نوعی مثل یادگیری خودش عمل میکنند: آزمایش، خطا و یادگیری. در قسمت بعد، او درباره لایههای شبکههای عصبی بیشتر خواهد دانست و یاد میگیرد چطور شبکهها با هم ارتباط برقرار میکنند تا تصمیمات بهتری بگیرند.